بازاریابی محتوا (Content Marketing) یکی از زیرمجموعه‌های مهم دیجیتال مارکتینگ محسوب می‌شود است که انتظار می رود یک دیجیتال مارکتر بر این مهارت مسلط باشد.

البته باید بر این نکته تأکید کنیم که با وجود جوان بودن اصطلاح بازاریابی محتوا، استفاده از محتوا برای بازاریابی اتفاق تازه‌ای نیست و مصداق‌های آن را می‌توان حتی در دوران اختراع دستگاه چاپ گوتنبرگ و پیش از آن نیز جستجو کرد.

اما با توسعه تکنولوژی دیجیتال و افزایش دسترسی به دستاوردهای فناوری اطلاعات، بازاریابی محتوا به عنوان یک ابزار قدرتمند و یک رشته‌ی تخصصی مطرح شد و توانست جایگاه ویژه‌ای را در میان فعالان حوزه‌ی دیجیتال به خود اختصاص دهد.

ساده‌ترین تعریف بازاریابی محتوا چیست؟

جو پولیتزی طی چند سال اخیر در کتاب‌ها و سخنرانی‌های خود، همواره تعریف یکسانی را از بازاریابی محتوا (یا به قولی: بازاریابی محتوایی) ارائه کرده است (مثلاً در کتاب بازاریابی محتوایی می گوید):

بازاریابی محتوا فرایندی در کسب و کار است که به تولید محتوای گیرا و مجاب‌کننده و توزیع آن برای جلب توجه، جذب و درگیرکردن یک گروه مشخص هدف از مخاطبان، و با هدف برانگیختن اقدام‌های سودآور در مشتریان می‌پردازد.

دَمیَن رایان هم در کتاب Understanding Digital Marketing خود که با همکاری گروهی از مولفان صاحب‌نظر در این حوزه تنظیم شده، توضیحات زیر را در زمینه‌ی بازاریابی محتوایی ارائه می‌دهد:

بازاریابی محتوا با ارضاء سریع و لحظه‌ای نیاز به اطلاعات در مشتریان بالقوه، برای آن‌ها ارزش می‌آفریند.

بازاریابی محتوا، مشتریان بالقوه را بدون فشار برای خرید، [با محصول] جذب و درگیر (Engage) می‌کند.

علت رونق گرفتن بحث بازاریابی محتوا چیست؟

به سادگی می‌توان فهرست بلندبالایی از علت‌های رواج یافتن بحث بازاریابی محتوا ارائه کرد. در این‌جا صرفاً تعدادی از این علت‌ها را با هم مرور می‌کنیم.

·         کاهش هزینه‌ی نشر محتوا

·         افزایش دسترسی به اینترنت و استفاده از کامپیوتر و موبایل

·         افزایش سهم مشتری در فرایند تصمیم‌گیری و خرید

·         افزایش هزینه رسانه‌های سنتی

وجه تمایز بازاریابی محتوا و تبلیغات

بازاریابی محتوا دو تفاوت عمده نسبت به تبلیغات دارد. اول اینکه محتوا را در رسانه‌های تحت مالکیت خود پخش خواهد نمود. چنانچه این محتوا در رسانه‌ای که خریداری شده پخش شود به آن تبلیغات گفته می‌شود. مانند تبلیغات پیامکی. دوم اینکه استراتژی بازاریابی محتوا بیشتر جذب‌کننده است تا تهاجمی، محتوا هرگز مزاحمت ایجاد نمی‌کند بلکه باعث جذب افراد می‌گردد.

همچنین بازاریابی محتوا رابطه علت و معلولی ندارد و همچنین اندازه‌گیری نتایج معمولاً کار دشواری است. بازاریابی محتوا یکی از ابزارهای متنوعی است که به وسیله آن می‌توان پیام را به مشتری ارسال کرد و آن‌ها را برای خرید متقاعد نمود. تفاوت دیگر بازاریابی محتوا زمان بر بودن و پر هزینه بودن آن نسبت به تبلیغات می‌باشد.

انسان امروز، تحت هجوم گسترده تبلیغات قرار گرفته‌است. اگر زمانی تبلیغات می‌توانست (هرچند برای کوتاه‌مدت) مزیتی رقابتی بوده و موجب ایجاد یا افزایش سهم بازار شده و فروش را گسترش دهد، امروز برای بسیاری از شرکت‌ها و سازمان‌ها، صرفاً عامل «همپایی رقابتی» است. وقتی چند تولیدکننده بزرگ محصولات یا خدمات مشابه، همگی تبلیغ می‌کنند، تبلیغ کردن مشتری جدیدی نخواهد آورد.

 اگرچه ممکن است تبلیغ نکردن، مشتری‌های فعلی را از دست ما بگیرد. با فرض پذیرش هجوم تبلیغاتی و اینکه با حفظ استراتژی‌های قدیمی تبلیغاتی، هزینه تبلیغات در مقایسه با نتایج آن، افزایش می‌یابد؛ بنابراین در بلند مدت هزینه‌های بازاریابی محتوا به مراتب کمتر از هزینه‌های تبلیغات خواهد داشت.

تولید محتوا مسیر متفاوتی برای کسب و کار آنلاین رقم می زند. در این مطلب سعی کردیم شرح درستی از مفهوم بازاریابی محتوا ارائه دهیم. امیدواریم این مقاله در جهت آشنایی با این مبحث مفید واقع شده باشد.

در این مطلب به پرسش و پاسخ های مهم درباره ی دیجیتال مارکتینگ و آینده این حرفه در ایران اشاره می کنیم.

اصطلاح بازاریابی اینترنتی،‌ اصطلاحی قدیمی‌تر است و بیشتر در دهه‌ی نود میلادی رواج داشت. با گذر زمان و گسترش و تنوع ابزارهای بازاریابی دیجیتال، به تدریج اصطلاح دیجیتال مارکتینگ جایگزین آن شد.

این دو اصطلاح، قطعاً با یکدیگر تفاوت دارند و تفاوت این دو حوزه، شبیه همان تفاوت تبلیغات و بازاریابی است.

وقتی از بازاریابی دیجیتال حرف می‌زنیم، منظورمان شناخت بازار با استفاده از ابزارهای دیجیتال، حل مشکلات و نیازهای بازار از طریق طراحی و عرضه‌ی محصول است. در حالی که وقتی از تبلیغات دیجیتال حرف می‌زنیم، فرض بر این است که محصول مشخصی داریم و صرفاً می‌خواهیم با استفاده از ابزارهای دیجیتالی، پیام خود را به مخاطب برسانیم.

 آینده دیجیتال مارکتینگ در ایران چگونه خواهد بود؟

گاهی اوقات به خاطر محدودیت‌هایی که در کشور به وجود می‌آید (محدودیت دسترسی به سایت‌های بیرونی از داخل ایران یا محدود کردن دسترسی ایرانیان به سایت‌های خارجی توسط کشورهای دیگر) این تلقی به وجود می‌آید که آینده دیجیتال مارکتینگ در ایران چندان امیدبخش نیست.

واقعیت این است که هر شکلی از محدود شدن فعالیت دیجیتال، می‌تواند به بخشی از اقتصاد دیجیتال آسیب بزند و در این بحثی نیست. هم‌چنین محروم شدن از سرویس‌ها و خدمات بین‌المللی، به فرض که چنین اتفاقی بیفتد، خسارتی جبران‌ناپذیر برای اقتصاد، سیاست و سرمایه‌های انسانی کشور خواهد بود.

با این حال، این اتفاق‌های ناخوشایند را، به فرض که روی دهند، نمی‌توان به معنای از رونق افتادن تخصص دیجیتال مارکتینگ در نظر گرفت. این رشته احتمالاً هم‌چنان پررونق باقی خواهد ماند و درآمد کارشناسان دیجیتال مارکتینگ هم حفظ خواهد شد. اما سبد ابزارها و مهارت‌هایشان تغییر خواهد کرد و چه بسا گونه‌ای از دیجیتال مارکتر در کشور پرورش پیدا کند که در بازار جهانی، تقاضایی برای آن وجود نداشته باشد.

در پاسخ به این پرسش که سوشال مدیا (Social Media) چیست و چه تاثیری بر زندگی کنونی ما دارد، باید گفت که سوشال مدیا به وبسایت ها و اپلیکشین های طراحی شده ای گفته می شود که به افراد این امکان را می دهند تا مطالب خود را سریع، به موقع و به گونه ای موثر به اشتراک بگذارند.

کافیست نگاهی به مشاغل مختلف که در رسانه های اجتماعی معروف از قبیل فیس بوک Facebook، اینستاگرام Instagram، توئیتر Twitter، لینکدین LinkedIn، یوتیوب YouTube و …  به روش های مختلف فعال هستند بیندازیم؛ تا پی ببریم که این رسانه ها تا چه حد قدرتمند و پررنگ در اقتصاد و زندگی ما ظاهر شده و کسب و کارهای مختلف برای ایجاد ارتباط موثر با مخاطبان خود، از آنها به عنوان بخشی از استراتژی بازاریابی شان استفاده کرده و با تجزیه و تحلیل نتایج حاصل از این ارتباطات، روند شغلی خود را بهبود می بخشند.

اما آیا صاحبان مشاغلی که از رسانه های اجتماعی استفاده می کنند، می دانند کلید موفقیت در سوشال مدیا Social Media چیست؟ و چگونه باید با این ابزارهای اجتماعی تعامل داشته باشند تا بهترین نتیجه برایشان حاصل شود؟ در ادامه با بیان نکاتی کاربردی، به این پرسش پاسخ داده خواهد شد.

روند سرعت در بازاریابی سوشال مدیا زیاد است

ماهیت رسانه های اجتماعی به گونه ای است که اصولا توجه اندکی را می طلبند. جلب نظر افراد به یک توئیت Tweet در توئیتر Twitter به مراتب سخت تر از جلب نظر آنها به یک تبلیغات روزنامه بوده و نوشتن و یا کپی کردن عناوین تبلیغاتی در شبکه ای مثل اینستاگرام Instagram بسیار دشوار می باشد؛ لذا رقابت تنگاتنگ و فشرده ای برای بازاریابی شبکه های اجتماعی وجود داشته و صاحبان مشاغل به طور مستمر در حال پیگیری نظرات و بازخوردهای مخاطبان خود در این رسانه ها می باشند. افراد با درک دقیق اینکه هدف هر سوشال مدیا Social Media چیست و سازوکار آن چگونه است، می توانند با ایجاد تبلیغات موثر و مناسب هر رسانه اجتماعی بهترین نتایج را برای کسب و کار خود رقم بزنند.

باید در سوشال مدیا فعال باشید

یکی از بدترین اشتباهاتی که معمولا صاحبان کسب و کارهای مختلف مرتکب می شوند این است که در هر رسانه اجتماعی مرتبط، صفحه ای ایجاد کرده و آن را بدون هیچ فعالیتی به حال خود رها می کنند. داشتن حسابهای کاربری متعدد در سوشال مدیا Social Media به معنای رونق تجارت و کسب درآمد نیست.

این طرز تفکر شبیه آن است که تصور شود با داشتن تعداد زیادی باشگاه گلف، می توانید گلف باز حرفه ای شوید. یک پاسخ موثر در پرسش به اینکه کلید موفقیت در سوشال مدیا Social Media چیست باید گفت که با آنها به عنوان یک جزء اضافه برخورد نکنید؛ در واقع آنها نیازمند همان مراقبت، توجه و احترامی هستند که برای تمام رفتارهای بازاریابی خود به کار می برید.

واقعیت این است که اگر قصد فعالیت در سوشیال مدیا Social Media را ندارید، نمادهای آنها را در صفحه وبسایت خود قرار ندهید. چون کاربرانی که وارد این صفحات شده و آنها را فاقد فعالیت می بینند، نوعی حس بی اعتمادی و اغواگری نسبت به محصول شما پیدا کرده و بدین ترتیب ممکن است هزاران تعامل موثر را از دست بدهید.

فقط در مورد خودتان صحبت نکنید

اشتباه بزرگ دیگری که صاحبان مشاغل به آن دچارند این است که بیش از آنکه درباره نیاز مشتری و آنچه برای او مهم است صحبت کنند، درباره خودشان حرف می زنند. اگر این افراد مفهوم اینکه سوشال مدیا چیست را به خوبی درک کرده بودند، مرتکب چنین اشتباهی نمی شدند.

تصور عمومی بر این است که همان طور که در دنیای واقعی داد زدن برای فروش سبب جلب توجه شده و ممکن است تا حدی موثر باشد، در دنیای مجازی نیز به همین گونه است که اگر حضور شما در سوشال مدیا  تنها به این دلیل است، هیچ فایده ای نخواهد داشت.

هدف شما باید ارائه مطالبی مربوط به مشتری باشد؛ به طوریکه فرد خود را با آنها درگیر احساس کرده و حتی بخواهد پست شما را با دیگران به اشتراک بگذارد. یعنی این نیاز را علاوه بر خود، در دیگران نیز حس کند.

پاسخ طلایی دیگر به پرسشِ کلید موفقیت در سوشال مدیا چیست، باید گفت ایجاد تعامل با مخاطب! اگر قصد فعالیت در رسانه های اجتماعی را دارید، باید با مشتریان تعامل داشته، با آنها گفتگو کرده و نظراتشان را بخواهید.

به عنوان مثال تصویر دو کالایی را که میخواهید در فروشگاه تان قرار دهید، در صفحه خود ارسال کرده و از مشتریانتان نظرخواهی کنید که کدامیک را بیشتر می پسندند. ایجاد اینگونه دیالوگ ها و پست های اشتراکی، قطعا سبب تعامل بیشتر و ارتباط موثرتری با مشتریان خواهد شد.

در سوشیال مدیا (Social Media) این تبادل نظرات پیرامون یک کالا نفعی دو سویه دارد. یعنی فروشنده با اطلاع از نظر مشتریان، کالایی را که از آنها چندان محبوب یا با کیفیت نیست از اقلام فروشی خود خارج کرده و بدین ترتیب هزینه آن را صرف کالایی می کند که اقبال بیشتری دارد. از طرفی خریداران با آگاهی از تجربیات دیگران از مصرف کالاهای موجود، می توانند برای خرید، انتخاب های بهتری داشته باشند.

 تصاویر کلیدی هستند

آیا میدانید متداولترین محتوای اشتراکی در سوشال مدیا چیست؟ بله، قطعا درست پاسخ داده اید، تصویر! استفاده از تصاویر جذاب با محتوای مناسب، شانس به اشتراک گذاری پستهایتان توسط کابران را افزایش داده و این یعنی تعامل بالا و ایجاد یک شبکه گسترده، فارغ از اینکه تعداد دنبال کننده های شما چقدر است! آنچه که در حال به اشتراک گذاری و دست به دست شدن است، پست صفحه شماست و این دقیقا همان چیزی است که می خواهید. می توان گفت این همان شکل جدید بازاریابی دهان به دهان است که هر پست توسط یک کاربر برای دیگری فرستاده شده و در اصطلاح گفته می شود که پست وایرال (Viral) شده است.

حال که تا اندازه ای با مفهوم اینکه سوشال مدیا چیست و چه کاربردی دارد آشنا شدید، قبل از اینکه به انتشار مطالب در این رسانه ها بپردازید، قدمی به عقب برداشته و در مورد استراتژی های بازاریابی خود در این شبکه ها فکر کنید.

اینکه اهداف شما چه هستند؟ رسانه های اجتماعی چگونه می توانند به شما در دستیابی به اهداف تجاری تان کمک کنند؟ می خواهید روی کدام رسانه های اجتماعی تمرکز کنید؟ چه محتوایی را می خواهید به اشتراک بگذارید؟ یا چه نوع محتوایی مخاطب مورد نظر شما را به بهترین وجه جذب می کند؟

پاسخ به تک تک این پرسش ها و استفاده از نکات کاربردی بیان شده، می تواند راهگشای شما در پاسخ به پرسش کلید موفقیت در سوشال مدیا چیست، باشد. به یاد داشته باشد که استراتژی بازاریابی تان باید منعطف بوده تا با تغییر شرایط و آنالیز تعاملات شما با مشتریان، در صورت لزوم قابل تغییر باشد. با رعایت همین مبانی اولیه و برداشتن قدم های کوچک اما درست و اصولی، میتوانید در آینده شاهد نتایج شگفت انگیز آن باشید.